Kredyt frankowy 2025: Wyrok TSUE C-396/24 i unieważnienie umowy – kompletny przewodnik dla frankowiczów

Ostatnia aktualizacja: 29 listopada 2025

Historyczny wyrok TSUE z 19 czerwca 2025 r. – co to oznacza dla 700 000 polskich kredytobiorców?

W dniu 19 czerwca 2025 roku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wydał przełomowy wyrok w sprawie C-396/24 (Lubrecznik), który fundamentalnie zmienia sytuację prawną frankowiczów w Polsce. Orzeczenie to zakazuje bankom żądania zwrotu pełnej kwoty nominalnej kredytu od kredytobiorców, którzy już spłacili część rat.

Jeśli masz kredyt denominowany lub indeksowany do franka szwajcarskiego (CHF), ten wyrok może uratować cię przed roszczeniami banku nawet na setki tysięcy złotych.

Skala problemu: 700 000 polskich rodzin w pułapce frankowej

Statystyki kryzysu kredytów frankowych (2024-2025)

Według danych Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) i analiz rynkowych:

• •~700 000 gospodarstw domowych dotkniętych kredytami frankowymi
• •430 000 kredytów nadal niespłaconych (dane KNF z 2020 r.)
• •120 500 aktywnych spraw sądowych na koniec III kwartału 2024 r. (wzrost o 14 000 spraw względem końca 2023 r.)
• •97-98% wyroków korzystnych dla konsumentów w polskich sądach
• •20-25% z 340 000 kredytobiorców frankowo

ch już pozwało banki

• •PLN 100 mld (~€21,3 mld) szacowane natychmiastowe koszty dla sektora bankowego

Kto jest dotknięty problemem?

Frankowi kredytobiorcy (potocznie „frankowicze") to osoby, które w latach 2004-2011 zaciągnęły kredyty hipoteczne:

• •Denominowane w CHF – kwota kredytu wyrażona we frankach, wypłacona w złotych po kursie z dnia wypłaty
• •Indeksowane do CHF – kwota kredytu w złotych, ale przeliczana do franków w celu wyliczenia rat

W momencie zaciągania kredytu frank szwajcarski kosztował około 2-2,50 PLN. W szczycie kryzysu (2015 r.) kurs osiągnął nawet 4,30 PLN, co oznaczało, że raty kredytów wzrosły o 70-100% bez żadnych zmian w kwocie zadłużenia.

Przełomowe orzeczenia TSUE (2024-2025): Linia orzecznicza korzystna dla frankowiczów

Wyrok C-396/24 z 19 czerwca 2025 r. (Lubrecznik)

Ten najważniejszy wyrok TSUE dotyczy kwestii rozliczenia po unieważnieniu umowy kredytu frankowego.

Kluczowe tezy wyroku:

• •Zakaz żądania pełnego kapitału: Bank nie może żądać od konsumenta zwrotu całej kwoty nominalnej kredytu, jeżeli kredytobiorca już spłacił część rat.

• •Uwzględnienie faktycznych płatności: Rozliczenie po unieważnieniu umowy musi uwzględniać rzeczywiste wpłaty dokonane przez kredytobiorcę, a nie tylko pierwotną wartość kredytu CHF.

• •Brak natychmiastowej wykonalności: Polskie sądy nie mogą automatycznie nadawać wyrokom natychmiastowej wykonalności na rzecz banku, jeśli konsument kwestionuje roszczenie.

Co to oznacza w praktyce:

Przykład: Zaciągnąłeś kredyt na 300 000 CHF (równowartość 750 000 PLN w 2007 r.). Do 2025 r. spłaciłeś raty na kwotę 500 000 PLN. Sąd unieważnia umowę kredytu.

PRZED wyrokiem C-396/24: Bank mógłby żądać zwrotu pełnych 750 000 PLN (kwota wypłacona) minus 500 000 PLN (twoje wpłaty) = roszczenie banku 250 000 PLN.

PO wyroku C-396/24: Bank NIE MOŻE żądać zwrotu pełnej kwoty nominalnej kredytu. Rozliczenie musi uwzględniać rzeczywiste przepływy finansowe - w wielu przypadkach kredytobiorcy już spłacili więcej, niż faktycznie otrzymali, więc to BANK musi im zwrócić nadpłatę.

Inne kluczowe wyroki TSUE z 2024 roku

Wyrok C-488/23 (2024): Sądy orzekły, że banki nie mają podstaw do żądania waloryzacji kapitału po unieważnieniu umowy kredytu. Bank nie może domagać się dodatkowej rekompensaty finansowej poza zwrotem nominalnej kwoty kredytu.

Wyrok C-348/23 (2024): Konsumenci nie są zobowiązani do składania formalnego oświadczenia o zamiarze, aby sądy mogły uznać umowę kredytu hipotecznego CHF za trwale nieskuteczną. To upraszcza procedury dla konsumentów.

Wyrok C-347/23 (2024): Prywatny kredytobiorca nie traci statusu konsumenta tylko dlatego, że zakupiona nieruchomość była przeznaczona na wynajem. Ochrona konsumencka obejmuje również takie przypadki.

Wyrok C-582/23 z 3 lipca 2025 r. (Wiszkier): TSUE podkreślił, że sędzia musi ocenić z urzędu (ex officio) nieuczciwy charakter klauzuli umownej, nawet w ramach postępowania upadłościowego konsumenckiego, nawet jeśli lista wierzytelności została już zatwierdzona.

Rzeczywiste sprawy frankowe: Wygrane z 2025 roku

Sprawa 1: Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie – 9 września 2025 r.

Źródło: Kancelaria Czupajło Ciskowski & Partnerzy

Fakty:

• •Bank: Raiffeisen Bank
• •Sąd: Sąd Apelacyjny w Warszawie
• •Data wyroku: 9 września 2025 r.
• •Kredytobiorcy: Małżeństwo z Warszawy

Rozstrzygnięcie:

• •Apelacja banku oddalona
• •Unieważnienie umowy kredytu potwierdzone
• •Bank zobowiązany do zapłaty klientom łącznie 275 537,44 PLN plus dodatkowe kwoty
• •Pełne koszty postępowania apelacyjnego obciążają bank

Analiza prawna: Sąd Apelacyjny potwierdził stanowisko sądu pierwszej instancji, że klauzule waloryzacyjne były abuzywne (nieuczciwe), co prowadzi do unieważnienia całej umowy kredytu. Bank musi zwrócić wszystkie wpłacone raty, odsetki, prowizje i inne koszty wynikające z umowy.

Sprawa 2: Wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu – 16 września 2025 r.

Źródło: Kancelaria Czupajło Ciskowski & Partnerzy

Fakty:

• •Bank: PKO Bank Polski
• •Sąd: Sąd Apelacyjny we Wrocławiu
• •Data wyroku: 16 września 2025 r.

Rozstrzygnięcie:

• •Apelacja PKO BP oddalona
• •Bank w pełni obciążony kosztami postępowania apelacyjnego
• •Unieważnienie umowy prawomocne

Kluczowy element: PKO BP, największy bank w Polsce, przegrał sprawę pomimo zaangażowania znacznych zasobów prawnych w obronę. To pokazuje, że nawet najwięksi gracze rynkowi nie są w stanie skutecznie bronić abuzywnych klauzul frankowych.

Sprawa 3: Prawomocna wygrana z mBank – 21 maja 2025 r.

Źródło: Kancelaria Rachelski & Wspólnicy

Fakty:

• •Bank: mBank (dawniej BRE Bank)
• •Sąd: [Dane z wyroku]
• •Data: 21 maja 2025 r.
• •Status: Prawomocny wyrok

Rozstrzygnięcie:

• •Całkowite unieważnienie umowy kredytu frankowego
• •Bank zobowiązany do zwrotu wszystkich wpłaconych środków
• •Koszty postępowania obciążają bank

Znaczenie: mBank był jednym z największych emitentów kredytów frankowych w Polsce. Prawomocne wyroki przeciwko mBankowi stanowią precedens dla tysięcy podobnych spraw.

Sprawa 4: Wygrana z Deutsche Bank – 29 października 2025 r.

Źródło: Kancelaria Rachelski & Wspólnicy

Fakty:

• •Bank: Deutsche Bank Polska
• •Data wyroku: 29 października 2025 r.
• •Rodzaj kredytu: Indeksowany do CHF

Rozstrzygnięcie:

• •Unieważnienie umowy kredytu
• •Zwrot wszystkich wpłat dokonanych przez kredytobiorcę
• •Bank ponosi koszty procesu

Analiza: Deutsche Bank, mimo międzynarodowego doświadczenia prawnego, nie był w stanie obronić konstrukcji kredytu frankowego przed polskimi sądami. Wyrok potwierdza jednolitą linię orzeczniczą.

Sprawa 5: II kwartał 2025 – 1 029 nowych spraw

Źródło: Analiza trendów rynkowych 2025

Statystyki:

• •1 029 nowych spraw wpłynęło do sądów w II kwartale 2025 r.
• •Średni czas rozpatrzenia sprawy w pierwszej instancji: 12-18 miesięcy
• •Średni czas rozpatrzenia apelacji: 8-12 miesięcy
• •Procent wygranych spraw dla frankowiczów: 97-98%

Twoje prawa jako frankowicza: Kompletny przewodnik

Podstawa prawna roszczeń

Dyrektywa 93/13/EWG o nieuczciwych warunkach w umowach konsumenckich

Dyrektywa Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. stanowi podstawę ochrony konsumentów przed nieuczciwymi postanowieniami umownymi.

Kluczowe zasady:

• •Postanowienia nieuzgodnione indywidualnie: Klauzule frankowe (tabela kursowa banku, spread walutowy) nie były negocjowane z klientami - były narzucone przez bank.

• •Rażąca nierównowaga: Klauzule dawały bankowi pełną swobodę w ustalaniu kursu wymiany, podczas gdy konsument nie miał żadnego wpływu.

• •Brak przejrzystości: Banki nie wyjaśniały klientom rzeczywistego ryzyka walutowego ani mechanizmu spreadów walutowych.

Ustawa o kredycie konsumenckim (Polska)

Polska ustawa o kredycie konsumenckim implementująca dyrektywy UE również zakazuje nieuczciwych praktyk i wymaga pełnej transparentności warunków kredytu.

Cztery główne ścieżki dla frankowicza

Ścieżka 1: Unieważnienie umowy kredytu (najpopularniejsza)

Podstawa: Abuzywność (nieuczciwy charakter) klauzul przeliczeniowych.

Skutek: Umowa kredytu traktowana jako nieskuteczna od samego początku.

Konsekwencje finansowe:

• •Bank zwraca CI wszystkie wpłacone raty, odsetki, prowizje, ubezpieczenia
• •TY zwracasz bankowi tylko kwotę kapitału, którą faktycznie otrzymałeś (kwota wypłaty kredytu w PLN)
• •W większości przypadków kredytobiorcy otrzymują zwrot nadpłaty, ponieważ przez lata spłacali raty wyliczone według niekorzystnych kursów frankowych

Przykład:

• •2007 r.: Otrzymałeś kredyt 500 000 PLN (równowartość 200 000 CHF przy kursie 2,50)
• •2007-2025: Spłaciłeś raty na łączną kwotę 650 000 PLN
• •Po unieważnieniu: Bank zwraca CI 650 000 PLN, TY zwracasz bankowi 500 000 PLN
• •Wynik: Otrzymujesz 150 000 PLN nadpłaty + mieszkanie bez kredytu

Ścieżka 2: Usunięcie klauzul abuzywnych i przeliczenie według średniego kursu NBP

Podstawa: Jeśli nie chcesz unieważniać całej umowy, można żądać usunięcia tylko nieuczciwych klauzul.

Skutek: Kredyt pozostaje ważny, ale raty są przeliczane według kursu średniego NBP zamiast tabeli bankowej.

Konsekwencje finansowe:

• •Zwrot nadpłaty wynikającej z różnicy między spreadem bankowym a kursem NBP
• •Kredyt nadal istnieje, ale z uczciwym mechanizmem przeliczania

Kiedy rozważyć tę opcję:

• •Jeśli nie masz pewności co do unieważnienia całej umowy
• •Jeśli wolisz zachować kredyt, ale na uczciwych zasadach
• •Jeśli bank oferuje ugodę na tej podstawie

Uwaga: Orzecznictwo TSUE preferuje całkowite unieważnienie nad częściową sanacją umowy, jeśli usunięcie klauzul prowadzi do tak istotnej zmiany umowy, że strony by jej nie zawarły.

Ścieżka 3: Konwersja kredytu na złotówki (ugoda z bankiem)

Podstawa: Dobrowolna ugoda z bankiem.

Skutek: Kredyt CHF zostaje przeliczony na PLN według kursu z dnia zawarcia umowy (najkorzystniejszy dla kredytobiorcy) lub innego uzgodnionego kursu.

Konsekwencje finansowe:

• •Redukcja zadłużenia, często o 30-50%
• •Kredyt w PLN bez ryzyka walutowego
• •Brak zwrotu nadpłaty

Plusy:

• •Szybkie zakończenie sprawy (bez procesu sądowego)
• •Pewność wyniku
• •Brak kosztów sądowych i prawnych

Minusy:

• •Mniej korzystne niż wyrok sądowy (brak pełnego zwrotu nadpłaty)
• •Rezygnacja z możliwości całkowitego unieważnienia
• •Banki często oferują niekorzystne warunki konwersji

Ścieżka 4: Kontynuacja spłaty i czekanie na rozwój sytuacji

Kiedy rozważyć:

• •Jeśli kurs CHF spadł i twoje raty są akceptowalne
• •Jeśli jesteś blisko końca spłaty kredytu
• •Jeśli obawiasz się procesu sądowego

Ryzyko: Każdy miesiąc zwłoki to stracona możliwość odzyskania nadpłaty. Im dłużej czekasz, tym więcej płacisz bankowi według abuzywnych klauzul.

Krok po kroku: Jak wygrać sprawę frankową

Krok 1: Zbierz dokumentację kredytu (1-2 tygodnie)

Niezbędne dokumenty:

• •Umowa kredytu - oryginał lub kopia
• •Regulamin kredytu (obowiązujący w dacie podpisania umowy)
• •Harmonogram spłat - pierwszy harmonogram oraz wszystkie późniejsze aneksy
• •Potwierdzenia wpłat - wyciągi bankowe pokazujące wszystkie spłacone raty
• •Wypowiedzenia, aneksy, zmiany umowy - jeśli były
• •Korespondencja z bankiem - emaile, listy, SMS-y dotyczące kredytu

Jak uzyskać dokumenty:

Od banku:

• •Złóż wniosek o wydanie wszystkich dokumentów związanych z kredytem (art. 15 RODO)
• •Bank ma 30 dni na udzielenie odpowiedzi
• •Wniosek złóż w oddziale banku (za potwierdzeniem odbioru) lub listem poleconym
• •Bank NIE MOŻE odmówić wydania dokumentów (prawo dostępu do danych osobowych)

Wzór wniosku:

 [Twoje Imię i Nazwisko] [Adres] [Miasto, Data]


[Nazwa Banku] [Adres Banku]

Dotyczy: Wniosek o wydanie kopii dokumentacji kredytu nr [numer umowy] Podstawa prawna: Art. 15 RODO

Szanowni Państwo,

Na podstawie art. 15 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 (RODO) żądam wydania kopii następujących dokumentów dotyczących umowy kredytu nr [numer]:


•Umowa kredytu wraz z wszystkimi załącznikami
•Regulamin kredytu obowiązujący w dniu podpisania umowy
•Harmonogramy spłat (pierwszy i wszystkie kolejne)
•Zestawienie wszystkich wpłat dokonanych w okresie od [data] do [data]
•Korespondencja dotycząca kredytu
•Aneksy i zmiany umowy


Proszę o przesłanie dokumentów w formie papierowej na adres podany powyżej lub w formie elektronicznej na adres email: [email]

Z poważaniem, [Podpis] 

Krok 2: Analiza prawna umowy (konsultacja z prawnikiem, 1-2 godziny)

Pytania do prawnika:

• •Czy klauzule przeliczeniowe w mojej umowie są abuzywne?
• •Jaka jest szansa wygranej w moim przypadku?
• •Ile mogę odzyskać (szacunkowe kwoty)?
• •Ile czasu zajmie proces?
• •Jakie są koszty postępowania?
• •Czy jest możliwość ugody z bankiem?

Typowe koszty prawne:

• •Konsultacja wstępna: 0-500 PLN (wiele kancelarii oferuje bezpłatną pierwszą konsultację)
• •Prowadzenie sprawy - wynagrodzenie success fee: 15-25% odzyskanej kwoty (płacisz tylko w przypadku wygranej)
• •Prowadzenie sprawy - stawka godzinowa: 200-500 PLN/godz.
• •Prowadzenie sprawy - kwota ryczałtowa: 5 000-15 000 PLN za całe postępowanie

Jak wybrać prawnika:

• •Szukaj specjalizacji w sprawach frankowych (nie ogólnego prawnika cywilnego)
• •Sprawdź liczbę wygranych spraw (strony internetowe kancelarii często publikują wyroki)
• •Unikaj kancelarii oferujących "gwarantowany wynik" - to nieuczciwa reklama
• •Zapytaj o doświadczenie z konkretnym bankiem (różne banki mają różne obrony)

Krok 3: Próba ugody pozasądowej z bankiem (opcjonalnie, 1-3 miesiące)

Dlaczego warto próbować:

• •Szybsze zakończenie sprawy (miesiące zamiast lat)
• •Pewność wyniku
• •Niższe koszty

Jak negocjować:

• •Wystosuj pismo z propozycją ugody - przedstaw argumenty prawne i zaproponuj rozwiązanie (np. konwersja po kursie z 2007 r., zwrot części nadpłaty)

• •Określ deadline odpowiedzi - np. 30 dni

• •Bądź przygotowany na odrzucenie - banki często odrzucają pierwsze propozycje ugodowe

Przykładowe propozycje ugody:

• •Konwersja CHF na PLN po kursie z dnia zawarcia umowy + zwrot 30% nadpłaty
• •Umorzenie 40% zadłużenia i zamiana na kredyt PLN
• •Zwrot wszystkich rat powyżej kapitału + umorzenie pozostałego zadłużenia

Uwaga: NIE PODPISUJ ugody bez konsultacji z prawnikiem! Banki często oferują pozornie korzystne warunki, które w rzeczywistości są dużo gorsze niż wyrok sądowy.

Krok 4: Złożenie pozwu do sądu (jeśli ugoda nie doszła do skutku)

Właściwość sądu:

Możesz złożyć pozew do:

• •Sądu właściwego dla siedziby banku (pozwany)
• •Sądu właściwego dla twojego miejsca zamieszkania (art. 2 k.p.c. - miejsce zamieszkania konsumenta)

Zalecenie: Złóż pozew w sądzie właściwym dla twojego miejsca zamieszkania - będzie ci łatwiej uczestniczyć w rozprawach.

Treść pozwu:

Pozew musi zawierać:

• •Oznaczenie stron - twoje dane i dane banku
• •Żądanie pozwu - czego konkretnie się domagasz (unieważnienie umowy + zwrot nadpłaty)
• •Uzasadnienie faktyczne - historia kredytu, okoliczności zawarcia umowy
• •Uzasadnienie prawne - podstawy prawne (Dyrektywa 93/13, abuzywność klauzul, orzecznictwo TSUE)
• •Wykaz dowodów - dokumenty, które dołączasz
• •Podpis

Opłata sądowa:

• •5% wartości przedmiotu sporu (wartość przedmiotu sporu = suma wszystkich wpłaconych rat)
• •Maksymalna opłata: 200 000 PLN (dla spraw powyżej 4 mln PLN wartości przedmiotu sporu)

Przykład:

• •Wpłaciłeś w sumie 600 000 PLN rat
• •Wartość przedmiotu sporu: 600 000 PLN
• •Opłata sądowa: 5% × 600 000 = 30 000 PLN

Ważne: Jeśli wygrasz sprawę, bank zwróci ci opłatę sądową wraz z kosztami postępowania!

Zwolnienie z kosztów sądowych:

Jeśli nie stać cię na opłatę sądową, możesz złożyć wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych lub rozłożenie opłaty na raty. Musisz wykazać trudną sytuację finansową (niskie dochody, brak oszczędności).

Krok 5: Postępowanie sądowe (12-18 miesięcy I instancja)

Przebieg procesu:

• •Pozew wpływa do sądu - sąd doręcza kopię pozwu bankowi

• •Odpowiedź na pozew (bank ma 2 tygodnie) - bank przedstawia swoją obronę

• •Pierwsza rozprawa (zwykle 3-6 miesięcy po złożeniu pozwu) - sąd ustala harmonogram, bank może zgłosić zarzuty

• •Kolejne rozprawy - przesłuchanie stron, analiza dowodów, ewentualne opinie biegłych

• •Wyrok I instancji - sąd orzeka unieważnienie umowy lub oddala pozew

Typowe argumenty banków (i jak je obalić):

Argument banku: "Klient został poinformowany o ryzyku walutowym - podpisał oświadczenie."

Obalenie: Sama informacja o istnieniu ryzyka nie wystarcza. Bank miał obowiązek wyjaśnić MECHANIZM spreadów walutowych, różnice między kursem kupna i sprzedaży, oraz przedstawić SYMULACJE zmiany rat przy różnych kursach. Ogólnikowe stwierdzenie "kurs może się zmienić" nie spełnia wymogów transparentności.

Argument banku: "Klient czerpał korzyści z niskich rat przez lata."

Obalenie: Fakt, że początkowe raty były niższe (bo kurs CHF był niski), nie legalizuje abuzywnych klauzul. To argument irrelewantny prawnie - nieuczciwa klauzula pozostaje nieuczciwa niezależnie od tego, czy czasowo była korzystna.

Argument banku: "Unieważnienie umowy naruszy równowagę stron."

Obalenie: Wyrok TSUE C-396/24 jasno stanowi, że rozliczenie musi uwzględniać rzeczywiste płatności. Frankowicz nie otrzymuje "darmowego mieszkania" - zwraca kapitał, który otrzymał. To BANK naruszył równowagę, narzucając nieuczciwe klauzule.

Argument banku: "Minął termin przedawnienia roszczeń."

Obalenie: Roszczenie o stwierdzenie nieważności umowy (ze względu na abuzywność klauzul) NIE PRZEDAWNIA SIĘ. Przedawniają się tylko roszczenia o zwrot świadczeń (10 lat), ale samo stwierdzenie nieważności umowy można żądać bez ograniczeń czasowych.

Krok 6: Apelacja (jeśli przegrałeś I instancję, 8-12 miesięcy)

Kiedy składać apelację:

• •Jeśli sąd I instancji oddalił twój pozew
• •Jeśli wygrałeś, ale kwota zasądzona jest za niska
• •Jeśli sąd zastosował teorię "salda" (błędna interpretacja prawa)

Termin na apelację: 14 dni od doręczenia wyroku z uzasadnieniem

Opłata od apelacji: Połowa opłaty od pozwu (np. 15 000 PLN, jeśli opłata od pozwu wynosiła 30 000 PLN)

Szanse w apelacji:

Sądy apelacyjne w 2025 roku bardzo konsekwentnie orzekają na korzyść frankowiczów, odwołując się do linii orzeczniczej TSUE. Jeśli sąd I instancji oddalił pozew, warto wnieść apelację - szanse na zmianę wyroku są wysokie.

Krok 7: Wykonanie wyroku (3-6 miesięcy po prawomocności)

Co się dzieje po prawomocnym wyroku:

• •Bank ma obowiązek zapłaty w terminie wskazanym w wyroku (zwykle 14-30 dni)

• •Jeśli bank nie płaci dobrowolnie - złóż wniosek o nadanie klauzuli wykonalności i skieruj sprawę do komornika

• •Rozliczenie kredytu:
• •Bank zwraca ci wszystkie wpłacone raty
• •Ty zwracasz bankowi wypłacony kapitał (kwota w PLN z 2007 r.)
• •Nadwyżka trafia na twoje konto

• •Wpis w księdze wieczystej:
• •Hipoteka zabezpieczająca kredyt zostaje wykreślona
• •Mieszkanie jest wolne od obciążeń

Przykład rozliczenia:

• •Kredyt wypłacony w 2007 r.: 500 000 PLN
• •Raty wpłacone w latach 2007-2025: 680 000 PLN
• •Twoja nadpłata: 680 000 - 500 000 = 180 000 PLN do zwrotu przez bank
• •Mieszkanie: Twoje, bez kredytu, bez hipoteki

Teoria salda: Błędna interpretacja prawa, której należy unikać

Czym jest teoria salda?

Niektóre sądy (coraz rzadziej) stosują tzw. "teorię salda", która polega na:

• •Obliczeniu, ile bank wypłacił kredytobiorcy (kapitał kredytu w PLN)
• •Obliczeniu, ile kredytobiorca spłacił bankowi (suma wszystkich rat)
• •Zasądzeniu różnicy na rzecz strony, która więcej wpłaciła

Przykład teorii salda:

• •Bank wypłacił: 500 000 PLN
• •Kredytobiorca spłacił: 400 000 PLN
• •Wynik: Kredytobiorca musi zwrócić bankowi 100 000 PLN

Dlaczego to błąd prawny:

Wyrok TSUE C-396/24 jednoznacznie wyklucza teorię salda. Trybunał zakazał żądania od konsumentów zwrotu pełnej kwoty nominalnej kredytu, niezależnie od kwoty spłaconych rat.

Dlaczego teoria salda jest niesprawiedliwa:

• •Ignoruje odsetki i prowizje, które kredytobiorca wpłacił przez lata
• •Traktuje umowę jak zwykłą pożyczkę, ignorując fakt, że była ona obciążona abuzywną klauzulą
• •Pozwala bankowi zachować część zysków z nieuczciwych klauzul

Co robić, jeśli sąd stosuje teorię salda:

• •Powołaj się na wyrok C-396/24 - bezpośrednio w toku procesu
• •Złóż wniosek o skierowanie pytania prejudycjalnego do TSUE - jeśli sąd nie stosuje się do wyroku
• •Wnieś apelację - sądy II instancji coraz częściej odrzucają teorię salda

Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

Czy mogę wygrać sprawę frankową w 2025 roku?

Tak. Statystyki pokazują, że 97-98% spraw kończy się wygraną frankowiczów w polskich sądach. Wyroki TSUE z 2024-2025, w tym przełomowy wyrok C-396/24, umocniły pozycję kredytobiorców. Jeśli twoja umowa kredytu zawiera klauzule denominacji/indeksacji do CHF oraz tabele kursowe banku, masz bardzo wysokie szanse na unieważnienie umowy.

Czy mogę pozwać bank, jeśli nadal spłacam kredyt?

Tak. Nie musisz czekać do spłaty kredytu. Możesz pozwać bank w dowolnym momencie - nawet jeśli zaciągnąłeś kredyt 2 miesiące temu lub spłacasz go od 15 lat. Prawo do zakwestionowania abuzywnych klauzul nie wygasa.

Czy mogę pozwać bank, jeśli już spłaciłem cały kredyt?

Tak. Jeśli spłaciłeś kredyt w ciągu ostatnich 10 lat, możesz żądać zwrotu nadpłaty. Roszczenie o zwrot świadczenia przedawnia się po 10 latach od daty ostatniej wpłaty. Jeśli spłaciłeś kredyt np. w 2018 r., masz czas do 2028 r. na złożenie pozwu.

Ile czasu zajmuje sprawa frankowa?

• •Sąd I instancji: 12-18 miesięcy
• •Apelacja: 8-12 miesięcy (jeśli jedna ze stron się odwoła)
• •Razem: 1,5-3 lata do prawomocnego wyroku

Reformy proceduralne z 2025 r. mają na celu skrócenie czasu postępowania do około 12 miesięcy w I instancji.

Ile kosztuje sprawa frankowa?

Opłata sądowa: 5% wartości przedmiotu sporu (suma wpłaconych rat), maksymalnie 200 000 PLN.

Koszty prawnika:

• •Success fee: 15-25% odzyskanej kwoty (płacisz tylko przy wygranej)
• •Stawka godzinowa: 200-500 PLN/h
• •Ryczałt: 5 000-15 000 PLN za całe postępowanie

Ważne: Jeśli wygrasz, bank zwraca ci opłatę sądową i koszty prawnika!

Co jeśli nie stać mnie na opłatę sądową?

Możesz złożyć wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych lub rozłożenie opłaty na raty. Musisz wykazać trudną sytuację materialną (niskie dochody, brak oszczędności, zobowiązania finansowe).

Czy muszę mieć prawnika?

Nie, ale jest to bardzo zalecane. Sprawy frankowe są złożone prawnie, a banki zatrudniają najlepszych prawników. Statystyki pokazują, że frankowicze reprezentowani przez prawników mają znacznie wyższy procent wygranych i odzyskują wyższe kwoty.

Co się stanie z moim mieszkaniem po wygranej?

Mieszkanie pozostaje TWOJE. Hipoteka zostaje wykreślona z księgi wieczystej. Nie musisz go oddawać bankowi ani sprzedawać. Po rozliczeniu (zwrot kapitału bankowi) mieszkanie jest w pełni twoje, bez żadnych obciążeń.

Czy muszę zwrócić bankowi całą kwotę kredytu po wygranej?

Nie. Zwracasz bankowi tylko kwotę kapitału, którą faktycznie otrzymałeś (wypłata kredytu w PLN z 2007 r.). Bank zwraca ci wszystkie wpłacone raty. W większości przypadków to bank musi ci zapłacić nadwyżkę, bo frankowicze przez lata wpłacali więcej, niż otrzymali.

Co jeśli bank zaoferuje mi ugodę?

NIE PODPISUJ bez konsultacji z prawnikiem. Banki często oferują pozornie korzystne ugody (np. konwersja po kursie z 2007 r.), ale w rzeczywistości są one dużo gorsze niż wyrok sądowy. Prawnik obliczy, czy ugoda jest korzystniejsza niż proces.

Typowa ugoda bankowa: Konwersja CHF na PLN po kursie z 2007 r., umorzenie 20-30% zadłużenia.

Typowy wyrok sądowy: Unieważnienie umowy + zwrot 30-50% wpłaconych rat (a czasem więcej) + mieszkanie bez kredytu.

Czy wyrok sądowy może być gorszy niż utrzymanie kredytu?

Teoretycznie tak, ale w praktyce praktycznie niemożliwe. Nawet w najgorszym scenariuszu (teoria salda, którą TSUE zakazał) frankowicz zwraca tylko kapitał bez odsetek. To i tak lepsze niż dalsze spłacanie kredytu frankowego z abuzywną oprocentowaniem przez kolejne 10-20 lat.

Co się stanie, jeśli TSUE zmieni orzecznictwo?

Bardzo mało prawdopodobne. TSUE od 2019 r. konsekwentnie orzeka na korzyść frankowiczów. Wyroki C-396/24 (2025), C-488/23, C-348/23, C-347/23 (2024) i dziesiątki wcześniejszych orzeczeń tworzą spójną linię orzeczniczą broniącą konsumentów. Zmiana wymagałaby fundamentalnej zmiany polityki UE wobec ochrony konsumentów - co jest wysoce nieprawdopodobne.

Czy mogę pozwać bank, jeśli przekształciłem kredyt CHF na PLN?

To zależy od warunków konwersji:

• •Jeśli konwersja była dobrowolna i podpisałeś ugodę z bankiem, prawdopodobnie zrzekłeś się roszczeń
• •Jeśli konwersja była jednostronna decyzją banku (bez twojej zgody), możesz kwestionować zarówno pierwotną umowę CHF, jak i konwersję

Ważne: Sprawdź dokładnie warunki konwersji. Niektóre banki stosowały nieuczciwe praktyki również przy konwersjach.

Czy sprawa frankowa wpłynie na moją zdolność kredytową?

Proces sądowy NIE wpływa na twoją zdolność kredytową ani scoring kredytowy. Nie pojawia się w BIK-u (Biurze Informacji Kredytowej). Po wygranej i rozliczeniu z bankiem możesz zaciągnąć nowy kredyt na normalnych zasadach.

Taktyki banków: Na co uważać

Taktyka 1: Przedłużanie postępowania

Jak to wygląda: Bank składa liczne wnioski dowodowe, wnosi o opinie biegłych, składa pisma procesowe tuż przed rozprawą (zmuszając do odroczenia).

Cel: Zmęczenie kredytobiorcy i zniechęcenie do kontynuowania procesu.

Jak się bronić:

• •Współpracuj z doświadczonym prawnikiem, który zna te taktyki
• •Wnoś o oddalanie wniosków dowodowych banku jako zmierzających wyłącznie do przedłużenia postępowania
• •Pamiętaj: Im dłużej trwa proces, tym więcej nadpłaty ci się należy (naliczane są dalsze odsetki)

Taktyka 2: Teoria salda i żądanie zwrotu kapitału

Jak to wygląda: Bank twierdzi, że po unieważnieniu umowy kredytobiorca musi natychmiast zwrócić pełną kwotę wypłaconego kapitału.

Cel: Przestraszenie kredytobiorcy wizją natychmiastowej spłaty setek tysięcy złotych.

Jak się bronić:

• •Powołaj się na wyrok TSUE C-396/24, który zakazuje bankowi żądania pełnej kwoty kapitału
• •Wyjaśnij sądowi, że rozliczenie musi uwzględniać rzeczywiste przepływy finansowe
• •Podkreśl, że bank zarabiał przez lata na abuzywnych klauzulach i nie może teraz żądać "odszkodowania"

Taktyka 3: Propozycje ugód na ostatnią chwilę

Jak to wygląda: Tuż przed wyrokiem (czasem nawet w dniu rozprawy) bank oferuje "wyjątkową" ugodę z konwersją kredytu i umorzeniem części długu.

Cel: Skłonienie kredytobiorcy do rezygnacji z procesu w momencie, gdy wygrana jest bliska.

Jak się bronić:

• •Skonsultuj każdą ofertę ugody z prawnikiem
• •Poproś o obliczenie, czy ugoda jest korzystniejsza niż spodziewany wyrok
• •Pamiętaj: Banki oferują ugody tylko wtedy, gdy są pewne, że przegrają - to znak, że warto kontynuować proces

Taktyka 4: Straszenie "darmowym mieszkaniem"

Jak to wygląda: Bank twierdzi publicznie i w mediach, że frankowicze chcą "darmowych mieszkań" kosztem uczciwych podatników.

Cel: Wpływ na opinię publiczną i sędziów, kreowanie negatywnego wizerunku frankowiczów.

Prawda: Frankowicz NIE dostaje darmowego mieszkania. Zwraca bankowi kapitał, który otrzymał. To BANK zarabiał przez lata na abuzywnych klauzulach i teraz musi zwrócić nadpłatę.

Taktyka 5: Argument "świadomego ryzyka"

Jak to wygląda: Bank przedstawia dokument podpisany przez kredytobiorcę, w którym "potwierdza świadomość ryzyka walutowego".

Cel: Udowodnienie, że kredytobiorca został poinformowany i sam podjął ryzyko.

Jak się bronić:

• •Sama informacja o istnieniu ryzyka nie wystarcza (wyrok TSUE)
• •Bank miał obowiązek wyjaśnić mechanizm spreadów walutowych, różnice między kursami kupna/sprzedaży, oraz przedstawić konkretne symulacje zmian rat
• •Ogólnikowe stwierdzenie "kurs może się zmienić" nie spełnia wymogów transparentności

Perspektywy na przyszłość: Co dalej z frankowiczami?

Nowelizacja Kodeksu Postępowania Cywilnego (2025)

Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowuje zmiany, które mają:

• •Przyspieszyć postępowania frankowe - docelowy czas I instancji: 12 miesięcy
• •Ujednolicić orzecznictwo - wytyczne dla sądów zgodne z wyrokami TSUE
• •Uprościć procedury - m.in. ograniczenie możliwości przedłużania postępowań przez banki

Reformy mają wejść w życie w 2025 r. i poprawić efektywność sądów w sprawach konsumenckich.

Możliwe rozwiązania systemowe

Wariant 1: Fundusz kompensacyjny Niektórzy politycy proponują utworzenie funduszu, który wykupiłby kredyty frankowe od banków i zaoferowałby frankowiczom konwersję na uczciwych zasadach.

Wariant 2: Ustawowa konwersja Przymusowa konwersja wszystkich kredytów frankowych na PLN po kursie z dnia zawarcia umowy. Problem: Może być uznane za naruszenie praw własności banków (sprzeczność z Konstytucją).

Wariant 3: Status quo Rozstrzyganie każdej sprawy indywidualnie przez sądy. To obecny stan - najkorzystniejszy dla frankowiczów, bo sądy orzekają zgodnie z TSUE.

Stanowisko Komisji Europejskiej

UE konsekwentnie wspiera ochronę konsumentów. Dyrektywa 93/13/EWG jest fundamentem europejskiego prawa konsumenckiego. Komisja Europejska monitoruje sytuację w Polsce i może wszcząć postępowanie przeciwko Polsce, jeśli państwo nie będzie egzekwować praw konsumentów.

Podsumowanie: Twoje prawa w pigułce

✅ Masz prawo zakwestionować kredyt frankowy - nawet jeśli spłacasz go od 15 lat lub już go spłaciłeś

✅ 97-98% spraw frankowych kończy się wygraną konsumenta - to najwyższy wskaźnik sukcesu wśród spraw konsumenckich

✅ Wyrok TSUE C-396/24 zakazuje bankom żądania pełnego kapitału - rozliczenie musi uwzględniać twoje rzeczywiste wpłaty

✅ Nie stracisz mieszkania - po wygranej mieszkanie jest twoje, bez hipoteki, bez kredytu

✅ Bank zapłaci koszty procesu - jeśli wygrasz, bank zwróci ci opłatę sądową i koszty prawnika

✅ Nie musisz mieć gotówki na zwrot kapitału - rozliczenie następuje przez kompensację (potrącenie wzajemnych roszczeń)

✅ Możesz zyskać nawet 50% wpłaconych rat - w zależności od tego, ile już spłaciłeś i jaki był kurs CHF

Następne kroki

• •Zbierz dokumentację kredytu - umowa, regulamin, harmonogramy, potwierdzenia wpłat
• •Umów konsultację z prawnikiem specjalizującym się w sprawach frankowych
• •Oblicz potencjalny zwrot - prawnik pomoże ci oszacować, ile możesz odzyskać
• •Zdecyduj o ścieżce działania - proces sądowy, ugoda, czy próba negocjacji
• •Działaj teraz - każdy miesiąc zwłoki to stracona możliwość odzyskania nadpłaty

---

Ostatnia aktualizacja: 29 listopada 2025

Zastrzeżenie prawne: Ten artykuł zawiera informacje ogólne i nie stanowi porady prawnej. Każda sprawa frankowa jest indywidualna i wymaga analizy przez prawnika. Przed podjęciem decyzji skonsultuj się z kwalifikowanym prawnikiem specjalizującym się w sprawach frankowych.

Źródła

• •Wyrok TSUE C-396/24 (Lubrecznik) - EUR-Lex
• •Ministerstwo Sprawiedliwości: Wyrok TSUE w sprawach frankowych
• •Analiza wyroku TSUE C-396/24 - Frankowicze.net
• •Kancelaria Rachelski: TSUE stanął po stronie frankowiczów
• •Wyrok TSUE nie daje podstaw do teorii salda - Kaczmarski Żurowski
• •CURIA - Court of Justice Press Release
• •Polish FX Mortgage Loans - The Banking Scene
• •Swiss Franc Mortgages: Illegitimate and Illegal - CADTM
• •Wygrane sprawy frankowe wrzesień 2025 - Kancelaria Czupajło Ciskowski
• •Prawomocna wygrana z mBank 21 maja 2025 - Kancelaria Rachelski
• •Wygrana z Deutsche Bank 29 października 2025 - Kancelaria Rachelski
• •Wyroki sądów w sprawach frankowych 2025 - Kancelaria Ostoja
• •Disputes over Swiss Franc Mortgages - Lexology
• •ECJ ruling could cost Polish banks billions - SWI swissinfo.ch